Słowo od Redakcji 

Historia redakcji Zeszytów RRN
Odczytać dar Ducha Świętego – w Kościele i dla Kościoła
Zakres prac redakcyjnych
Podziękowania

  Publikacja, którą oddajemy do rąk czytelników, jest zarazem tekstem starym i nowym. Bezpośrednią inspiracją do jej powstania była zachęta ze strony bp. Artura G. Mizińskiego, Sekretarza Generalnego Konferencji Episkopatu Polski, skierowana w 2014 r. do osób odpowiedzialnych za Ruch Rodzin Nazaretańskich.

Niniejszy materiał został opracowany w oparciu o trzy pierwsze tzw. „niebieskie zeszyty”, a dokładnie Zeszyty Ruchu Rodzin Nazaretańskich z serii „Ku nowej ewangelizacji”, wydane w 1993 r. w Warszawie. Ukazały się one za zgodą Kurii Metropolitalnej Warszawskiej[1] i zostały przygotowane przez zespół redakcyjny w składzie: Sławomir Biela, ks. Andrzej Buczel, ks. Tadeusz Dajczer, Janina Mil, ks. Jarosław Piłat, Grażyna Ruchlewicz. Do tekstu obecnej publikacji dołączono również rozdziały pochodzące z wcześniejszego wydania Zeszytów, pominięte w wydaniu z roku 1993: z Zeszytu nr 1. Dziecięctwo (Warszawa 1991) – rozdz. VI: Oddanie się na ofiarę Miłości Miłosiernej, s. 39–45; z Zeszytu nr 4. Uwierzyć w Miłość (Warszawa 1992) – rozdz. I: Otworzyć się na Miłość, s. 3–11. Ostatnie pozycje również ukazały się za zgodą Kurii Metropolitalnej Warszawskiej[2] i zostały przygotowane przez zespół redakcyjny w składzie: Sławomir Biela, ks. Tadeusz Dajczer, Janina Mil, Grażyna Ruchlewicz.

Historia redakcji Zeszytów RRN

„Niebieskie zeszyty” obok Rozważań o wierze autorstwa ks. Tadeusza Dajczera stanowią zapis najważniejszych treści – przekazywanych w łonie pierwszej wspólnoty – wokół których kształtowała się duchowość Ruchu Rodzin Nazaretańskich. Treści te zostały po raz pierwszy ujęte w formie pisemnej w postaci dziewięciu tzw. „dużych zeszytów” wydawanych w latach 1991–1992 w Warszawie. Dołożono starań, aby każdy uzyskał aprobatę władzy kościelnej. Na ich bazie powstało wkrótce pierwsze dziewięć „niebieskich zeszytów”. Dokonane zmiany redakcyjne wiązały się przede wszystkim z nieco innym układem materiału, podziałem treści na mniejsze jednostki (podrozdziały) oraz miejscami obejmowały ingerencję w sam tekst. Pozycje ukazały się w roku 1993 i posiadały aprobatę władzy kościelnej. Później zaczęły się pojawiać kolejne „niebieskie zeszyty” zawierające nowe treści. Ostatni z nich o numerze 45 został wydany w 2006 r. „Niebieskie zeszyty” stały się podstawą dla kolejnych publikacji. W latach 1998–2006  ukazała się seria „tomików” stanowiących przedruk Zeszytów. Do każdego z nich dołączono wybór fragmentów mających stanowić pomoc w codziennej medytacji. Później pojawiły się większe pozycje książkowe, scalające tekst kilku zeszytów, w zmienionym układzie, z modyfikacjami i uzupełnieniami.

Odczytać dar Ducha Świętego – w Kościele i dla Kościoła

Przygotowanie obecnej redakcji „niebieskich zeszytów”, podjęte w odpowiedzi na prośbę Episkopatu Polski, jest istotnym elementem składowym procesu odczytywania i formułowania charyzmatu Ruchu Rodzin Nazaretańskich, który ciągle trwa i przebiega pod opieką Kościoła.

W tym miejscu należy przypomnieć, że każdy autentyczny charyzmat, zapoczątkowany przez konkretne osoby i rozwijający się w łonie konkretnej wspólnoty, jest w pierwszej kolejności niezasłużonym i darmowym darem Ducha Świętego, ofiarowanym całemu Kościołowi. Nie jest więc własnością ani pojedynczych osób, ani jakiejś grupy, ale Kościoła. O autentyczności charyzmatu może orzekać jedynie Kościół – a czyni to wtedy, gdy uznaje go za część swojego dziedzictwa. I tylko to przynależy do charyzmatu, co zostało rozpoznane i zaaprobowane przez prawowitą władzę kościelną. Charyzmat jest Bożym darem, ale rozwija się w okolicznościach historycznych. Są one ze swej natury zmienne i często nieprzewidywalne. Nieraz bywają naznaczone ludzką słabością i grzechem. Jednak charyzmat ma w sobie moc, by dostosować się do każdej okoliczności. W nowych warunkach może zaistnieć potrzeba ponownego odczytania charyzmatu, zwłaszcza gdy prosi o to władza kościelna. To zadanie należy przede wszystkim do osób i instytucji, które zostały przez charyzmat ukształtowane i działają w odniesieniu do niego. Nie chodzi przy tym o tworzenie nowej rzeczywistości, ale o to, by w aktualnych okolicznościach jeszcze raz odczytać dar Ducha, a przez to lepiej go zrozumieć, pogłębić i ewentualnie oczyścić. W tej pracy należy czuwać, aby dar nie utracił nic ze swej natury ani nie uległ rozmyciu, lecz aby całą swą wewnętrzną mocą pomagał w uświęcaniu serc i przemianie otoczenia[3].

Właśnie takie cele przyświecały pracy redakcyjnej nad obecnym materiałem.

Zakres prac redakcyjnych

Wnikliwe i cenne opinie recenzentów Komisji Nauki Wiary Konferencji Episkopatu Polski stały się inspiracją, aby materiał trzech pierwszych „niebieskich zeszytów” zebrać w jedną całość, a jednocześnie ułożyć go w nowy sposób – w kluczu kerygmatycznym, właściwym dla dzieła nowej ewangelizacji. Niezbędne okazało się także opracowanie słownika terminów charakterystycznych dla języka używanego w Zeszytach, aby doprecyzować ich znaczenie oraz wykluczyć niewłaściwe skojarzenia i interpretacje.

Lektura źródłowego tekstu wyjściowych Zeszytów nie pozostawia wątpliwości, że ich fundament stanowi duchowość dziecięctwa Bożego św. Teresy od Dzieciątka Jezus, doktora Kościoła. Skłoniło to zespół redakcyjny do podjęcia decyzji, aby rozdziały Zeszytu nr 1 zawierające syntetyczną prezentację tej duchowości, uzupełnione o fragmenty „dużego” Zeszytu nr 1 (1991), umieścić na początku publikacji jako Wprowadzenie do jej kolejnych części. Czytelnik znajdzie tu zarys „małej drogi” duchowego dziecięctwa, podstawowe idee aktu oddania się Miłości miłosiernej autorstwa św. Teresy oraz wyjaśnienie kluczowych dla jej duchowości pojęć, takich jak: słabość, nicość i bezradność, a także ufność, zdanie się i zawierzenie.

Część pierwsza materiału formacyjnego ukazuje, w jaki sposób przyjmować plan Bożej miłości w posłuszeństwie wiary, którego najdoskonalszym wzorem jest Maryja. W Niej, służebnicy Pańskiej, najpełniej zrealizowała się postawa duchowego dziecięctwa pozwalająca w sposób nieskrępowany działać mocy Bożej. Na kolejnych stronach ukazano inne postacie ewangeliczne, których postawa w mniejszym lub większym stopniu odzwierciedla ten ideał albo stanowi jego zaprzeczenie.

Kolejne dwie części stanowią centralny punkt publikacji i są kluczowe dla zrozumienia tytułowego sformułowania „głębia przyzywa głębię”. Część druga wskazuje, że na drodze duchowego dziecięctwa – przez ufne zawierzenie miłości Ojca niebieskiego – nasza naturalna kruchość, słabość i bezradność, wiążące się z naszym statusem stworzenia, przyzywają działanie Bożej mocy i miłości. W ten sposób, mimo naszej słabości, aktualizuje się nasza godność dziecka Bożego. Z kolei część trzecia porusza problem grzeszności i zła moralnego, wiążący się już nie z naszym statusem stworzenia, ale z faktem złego użycia wolności, którą zostaliśmy obdarowani, oraz z działaniem w nas bolesnych skutków grzechu pierworodnego, które dotykają każdego człowieka (tzw. pożądliwości). Ukazuje ona, w jaki sposób – na drodze skruchy i nawrócenia, którym towarzyszy dziecięca ufność – zawierzać swoją grzeszność oraz jej dotkliwe konsekwencje oczyszczającej i przemieniającej mocy miłosierdzia Ojca niebieskiego. Ten akt zawierzenia został ukazany w schemacie czterech „przepaści”: uznania grzeszności, ufności, wdzięczności i świadomości kenozy Zbawiciela, które przyzywają „przepaść” Bożego Miłosierdzia i pozwalają jej działać z wielką mocą.

W pracy redakcyjnej przy dokonywaniu podziału na obie wymienione wyżej części zwracano baczną uwagę, aby nie mieszać porządku naturalnej kruchości i słabości –niezależnej od nas i związanej z naszymi ograniczeniami jako istot stworzonych – z porządkiem moralnym, czyli rzeczywistością grzechu, związaną z zawinionym przez nas złem i jego bolesnymi skutkami. Wynikało to z troski, by zachęta do kroczenia drogą duchowego dziecięctwa nie była wykorzystywana do usprawiedliwiania świadomych, złych wyborów, przeciwnych planowi Bożemu, przez sprowadzanie ich do poziomu naturalnej słabości. I aby wynikające stąd niewłaściwe rozumienie Bożego Miłosierdzia nie stawało się sposobem na pozbycie się odpowiedzialności za zło, unikanie trudu szczerego rachunku sumienia, głębokiej skruchy, mocnego postanowienia poprawy i koniecznego zadośćuczynienia.

Ostatnie dwie części zostały poświęcone tajemnicy rozwoju nowego życia, które jest owocem działania mocy Bożej łaski płynącej z krzyża i zmartwychwstania Chrystusa. Część czwarta ukazuje, że nieodzownym elementem planu Bożego jest obumieranie w nas starego człowieka. Uczy, w jaki sposób na drodze duchowego dziecięctwa i zawierzenia Miłosierdziu zgadzać się na ten proces. Część piąta poświęcona jest miłości bliźniego, będącej najpiękniejszym owocem nowego życia. Ci, którzy na drodze duchowego dziecięctwa i zawierzenia Miłosierdziu otwierają się na moc Ducha Świętego, stają się zdolni praktykować miłość posuniętą aż do heroizmu, gotową oddać życie za braci na wzór Chrystusa.

Podziękowania

W imieniu członków Ruchu Rodzin Nazaretańskich i innych osób, które będą korzystać z niniejszego materiału formacyjnego, pragnę serdecznie podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do jego powstania. Słowa wdzięczności kieruję przede wszystkim do członków pierwszego zespołu redakcyjnego: Sławomira Bieli, śp. ks. Andrzeja Buczela, śp. ks. Tadeusza Dajczera, Janiny Mil, ks. Jarosława Piłata, śp. Grażyny Ruchlewicz.

Dziękuję tym, którzy mieli udział w przygotowaniu obecnej publikacji: bp. Arturowi G. Mizińskiemu, Sekretarzowi Generalnemu Konferencji Episkopatu Polski, który z wielką delikatnością zachęcił osoby odpowiedzialne za Ruch do podjęcia prac redakcyjnych, a później wielokrotnie udzielał potrzebnego wsparcia. W szczególny sposób pragnę podziękować bp. Andrzejowi Siemieniewskiemu, Delegatowi Konferencji Episkopatu Polski ds. RRN, który bez wahania przyjął prośbę o opiekę nad pracami zespołu redakcyjnego, zawsze znajdował czas na konsultacje, udzielał wskazówek, okazywał tak potrzebną ojcowską troskę i dodawał zapału. Dziękuję recenzentom Komisji Nauki Wiary Konferencji Episkopatu Polski za cenne uwagi. Dziękuję bp. Andrzejowi Czai, Przewodniczącemu Komisji w latach 2014–2019, za wielką życzliwość i czas poświęcony na osobistą lekturę tekstu oraz abp. Stanisławowi Budzikowi, obecnemu Przewodniczącemu, za wydanie pozytywnej opinii. Czytamy w niej m.in., że „walorem opracowania jest jasny i prosty, a zarazem precyzyjny język zawartych w nim tekstów. Przedłożone materiały mogą zatem stanowić rzetelną podstawę do formacji członków Ruchu Rodzin Nazaretańskich. Mogą być też przydatne w duszpasterstwie”.

Dziękuję Księżom Moderatorom RRN za wiele godzin wspólnych rozmów, podczas których omawialiśmy i zatwierdzaliśmy kolejne etapy redakcji. Dziękuję zwłaszcza tym z nich, którzy poświęcili więcej czasu na wnikliwą lekturę tekstu i przekazali swoje uwagi: ks. Andrzejowi Mazańskiemu, ks. Stanisławowi Jóźwiakowi i ks. Maciejowi Piotrowskiemu wraz z członkami RRN Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Dziękuję osobom, które pomogły w korekcie językowej: Honoracie Kozłowskiej i Agnieszce Żuławskiej-Umeda oraz pani Bożenie Sobocie. Dziękuję Ilonie Rozwadowskiej za projekt graficzny okładki. Dziękuję wszystkim pracownikom Wydawnictwa TUM Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, którzy przygotowali wydanie publikacji.

Niech Matka Boża wyprosi wszystkim potrzebne łaski i obfite Boże błogosławieństwo!


Ks. Dariusz Kowalczyk
Moderator Krajowy Ruchu Rodzin Nazaretańskich


* * *

  Otóż nic nie znaczy ten, który sieje, ani ten, który podlewa,
tylko Ten, który daje wzrost – Bóg (1 Kor 3, 7).




[1] Pisma z dn. 1993.06.30: nr 2927/K/93, nr 2928/K/93 oraz nr 2930/K/93.

[2] Pismo z dn. 21.12.1991 nr 7509/K/91 oraz z dn. 27.01.1992 nr 521/K/92.

[3] Na podstawie listu kard. Velasio De Paolis, delegata papieskiego dla Legionistów Chrystusa, do członków związanego z nimi ruchu apostolskiego Regnum Christi, 19.10.2012.